سیره امیر مؤمنان علی ابن ابیطالب (علیه السلام) در صلوات فرستادن
الف) سیره حضرت علی علیه السلام بر این بوده که در دعاها صلوات بر محمد و آل محمد میفرستاده اند. مانند این دعا، که سید بن طاووس میگوید: این دعای حضرت بر همۀ دعاهای حضرت علی علیه السلام فضیلت دارد. زیرا این دعا را حضرت علی علیه السلام و امام محمدباقر علیه السلام و امام جعفر صادق علیه السلام میخواندند. سپس سید بن طاووس میگوید: این دعا را به ابوجعفر محمد بن عثمان که مردی جلیل القدر بود و از اصحاب ائمه علیهم السلام بود آموختند ایشان میگفت که فضیلت این دعا در میان دعاهای دیگر مانند فضیلت عبادات بین سایر اعمال است، مرحوم سید بن طاووس نام این دعا را گذاشته دعای بافضیلت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام.
در این دعا که بسیار مفصل هم می باشد. حضرت علی علیه السلام سه نوبت بر محمد و آل محمد صلوات میفرستند که ما فقط به همان فقراتی که صلوات دارد اشاره میکنیم. اوّل دعا این است.
«بسم اللهِ الرحمنِالرّحیم. اَللّهُمَّ اَنتَ رَبِّی وَ اَنا عَبدُکَ آمَنتُ بکَ مُخلِصاً لَکَ عَلی عَهدِکَ وَ وَعدِکَ ما استَطَعتُ، اَتُوبُ اِلَیکَ مِن سُوءِ عَمَلیِ، وَ اَستَغفِرُکَ لِذُنُوبیَ الَّتی لا یَغفِرُها غَیرُکَ... یا مُنزِلَ البَرَکاتِ مِن فَوقِ سَبعِ سَمواتِ، اَسئَلُکَ یا فَتّاحُ یا نَفّاحُ یا مُرتاحُ، یا مَن بِیَدِهِ خَزائِنُ کُلِّ مِفتاحٍ، اَن تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ... وَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اخصُصنا مِن رَحمَتِکَ وَ مُؤَیِّداتِ لُطفِکَ بِاَوجَبِها لِلإِقاتِ، وَ اَعصَمِها مِنَ الاِضاعاتِ، وَ اَنجاها مِنَ المُهلِکاتِ، وَ أَرشَدها اِلی الهِدایاتِ وَ اَوقاها مِنَ الآفاتِ وَ اَوفَرِها مِنَ الحَسَناتِ، وَ اَنزَلها بِالبَرَکاتِ، وَ اَزیدِها فی القِسَم، وَ اَسبَغِها لِلنِعَّمِ، وَ اَستَرِها لِلعُیوبِ، وَ اَغفَرِها لِلذُّنوبِ، اِنَّکَ قریبٌ مُجیبٌ، فَصَلِّ عَلی خِیَرتِکَ مِن خَلقِکَ، وَ صَفَوِتِکَ مِن بَرِیتِکَ، وَ اَمینِکَ عَلی وَحیکَ بِاَفضَلِ الصَّلَواتِ، وَ بارِک عَلَیهِ بِاَفضَلِ البَرَکاتِ بِما بَلَّغَ عَنکَ مِنَ الرِّسالاتِ، وَ صَدَعَ بِأَمرِکَ، وَ دَعا اِلَیکَ، وَاَفصَحَ بِالدَّلائلِ عَلَیکَ بِالحَقِّ المُبینِ، حَتّی اَتاهُ الیَقینُ، وَ صَلِّ الله عَلَیهِ فِی الاَوَّلینَ، وَ صلیالله فی الآخِرینَ، وَ عَلی آلِهِ وَ اهلبیتهِ الطّاهِرینَ.... فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ اهلبیت مُحَمَّدٍ، وَ صِلهَا اللّهُمَّ بِدَوامٍ، وَ ابدَأها بِتَمامٍ، اِنَّکَ واسِعُ الحَباءِ، کَریمُ العَطاءِ، مُجیبُ النِّداءِ، سَمیعُ الدُّعاءِ».[1]
به نام خداوند بخشنده مهربان. خداوندا تویی پروردگار من و من بندۀ توأم، ایماندارم به تو درحالیکه آن را خالص کرده ام برایت، بهاندازهای که استطاعت دارم بر پیمانت ثابتم و به وعدۀ تو قائلم، از بدی اعمال و کردارم بهسوی تو توبه و بازگشت میکنم، و برای گناهانم از تو طلب آمرزش می نمایم زیرا غیر از تو کسی آنها را نمی آمرزد... ای نازل کنندۀ خیر و برکات از بالای هفتآسمانها، از تو سؤال میکنم، ای گشاینده درهای رحمت، ای راحت دهنده، ای انعام کننده و نفع رساننده، ای آنکه به دست اوست خزینه های هر کلیدی از تو میخواهم که بر محمد و آل محمد که پاکان و پاکیزگاناند صلوات و درود فرستی. خدایا صلوات و رحمت خودت را بر محمد و آل محمد بفرست، و مخصوص گردان ما را از رحمت خود، و از قوّت دهنده های شفقت خود به ثابت کننده ترین آنها از برای قبول پشیمانی ها و نگاهدارندهترین آنها از آفتهای ضایع کننده و به نجات دهنده ترین آنها از بلاهای هلاک کننده و به راه نماینده ترین آنها بهسوی راهنماییها و حفظ کننده ترین آنها از بلاها و بیشترین آنها از نیکوئی ها و فرود آورنده ترین آنها به برکتها و زیاده ترین آنها در بخششها و تمامکنندهترین آنها از نعمتها و پوشاننده ترین آنها عیبها را و آمرزنده ترین آنها گناهان را بهدرستی که تو نزدیکی و اجابت کننده ای، پس صلوات فرست بر بهترین و پسندیده ترین خلقت، و برگزیدۀ خود از مخلوقاتت، و امین خود بر وحیات به بهترین و زیاده ترین صلواتها و رحمتها، و برکت ده به او به بهترین و زیادترین برکتها، به سبب آنچه رسانیده است از جانب تو از پیغامها، و بیان کرده است فرمان تو را و خوانده است بندگان را به سویت، و ظاهر نموده است دلیلها و برهان ها را بر یگانگی تو بهراستی و آشکارا تا آنکه رسیده است به او یقین. خدایا صلوات و رحمتت را بر او بفرست در جملۀ پیشینیان، خدایا صلوات و رحمتت را بر او بفرست در جملۀ پسینیان و آیندگان، و بر آل او و اهلبیت او که از پاکاناند صلوات فرست... پس صلوات فرست بر محمد و بر اهلبیت محمد، و پیوسته دار آن اراده را همیشه، و آغاز نما آن را به تمام بودن بهدرستی که تو گشاده بخششی و تو بخشندۀ انعامی و اجابت کنندۀ ندایی و شنوندۀ دعایی.
ب) سید بن طاووس میگوید: از جمله دعاهای مولای ما امیرالمؤمنین علیه السلام برای توسعه رزق است که باید نوشتهشده و همراه انسان باشد. در این دعا مولای متقیان علی بن ابیطالب علیه السلام صلوات بر محمد و آل محمد را این چنین میفرستند:
«بسمِالله الرحمن الّرحیم اَللّهُمَّ لا طاقَةَ (نام شخص) بِالجَهدِ، وَ لا صَبرَلَهُ عَلَی البَلاءِ وَلا قُوَّةَ لَهُ عَلَی الفَقرِ و الفاقَةِ، اَللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ...» [2]
بنام خداوند بخشندۀ مهربان خدایا برای (فلان شخص پسر فلان) در مشقّت تحملی نیست، و بر بلاء صبری ندارد، و بر فقر و درویشی توانائی ندارد، پس خدایا بر محمد و آل محمد صلوات و رحمتت را بفرست...
ج) سید بن طاووس دعایی از دعاهای امیرالمؤمنین علیه السلام بنام دعای اعتصام و تهلیل و سؤال نقل میکند که در این دعا حضرت علی علیهالسلام این چنین صلوات بر محمد و آل محمد میفرستند:
«... صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبیّین وَعَلی آلِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ...»[3]
خدایا بر محمد که آخر پیغمبران است و بر آل محمد که از پاکان و پاکیزگاناند صلوات و رحمتت را بفرست.